Docententeams worden gezien als de centrale spil in het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Hoewel docententeams ?aan zet? zijn, vinden zij het niet eenvoudig om de verantwoordelijkheid te nemen voor de onderwijskwaliteit. Ten eerste zijn docenten het niet gewend zijn om met elkaar samen te werken en ten tweede is er nog geen usance om het onderwijs op systematische en cyclische wijze te verbeteren. Vanuit het doel docententeams in staat te stellen optimaler samen te werken aan onderwijsverbetering, wordt verkend wat teams daartoe nodig hebben in termen van samenwerking en ondersteuning. We formuleren daartoe drie onderzoeksvragen: 1) Hoe werken docententeams aan verbetering van de onderwijspraktijk? 2) Welke interveniërende principes ter bevordering van het verbeteren van onderwijs ondersteunen docententeams bij het werken aan onderwijsverbetering? 3) Hoe kunnen leidinggevende, HRM, kwaliteitszorg en informatiemanagement docententeams ondersteunen bij het werken aan onderwijsverbetering? Om tien docententeams te ondersteunen bij het verbeteren van hun onderwijs, worden hen versterkende interveniërende principes aangereikt, gericht op gezamenlijke doelen, systematisch en cyclisch werken, reflectieve dialoog, succesfactoren voor teamfunctioneren en samenhang in doelen en cultuur tussen niveaus in de organisatie. Via documentenverzameling, vragenlijsten, observaties en interviews worden tijdens het verbeterproces gegevens verzameld. Deze bieden inzicht in de effectiviteit van de aangereikte principes en fungeren als input voor feedback aan de teams over het werken aan onderwijsverbetering. Het onderzoek levert kennis over werkzame principes voor het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs door docententeams in het mbo, en kennis over de wijze waarop leidinggevende, HRM, kwaliteitszorg en informatiemanagement docententeams optimaal kunnen ondersteunen.

There is a growing need in our society for highly qualified vocational technicians who not only possess traditional professional skills, but also are able to be reflective and to work in teams on complex problems. The current project focuses on the acquisition of these additional (21st century) skills for students in secondary vocational technical education, specifically skills such as critical thinking, collaboration, and reflection (i.e., metacognition). Students will acquire these skills in the context of engaging in inquiry learning with virtual science laboratories, and they will be supported in acquiring these skills by a set of dedicated, technology-based, cognitive tools. The project has three key goals. The first goal is to understand the process of how 21st century skills are acquired and to develop and evaluate a set of dedicated digital tools to support students in gaining 21st century skills. The second goal is to develop learning analytics techniques that will be used to inform both students and teachers about relevant aspects of the learning and collaboration processes involved. The third goal is to prepare teachers for an active role (supported by technology) in guiding students to acquire the needed 21st century skills. The tools, labs, learning analytics dashboard, and learning environments will be co-designed with teachers and students (and for the lab an industrial company). The effectiveness of tools and teacher interventions will be assessed in experimental studies. The tools, learning analytics dashboard, teaching interventions, and labs will be made freely accessible through a dedicated online portal.

De centrale vraag van dit onderzoeksvoorstel luidt: hoe kan de doorstroom van mbo naar hbo verbeterd worden? Jaarlijks valt ongeveer 17% van de mbo-studenten tijdens of gelijk na het eerste jaar op het hbo definitief uit; ze keren niet meer terug in het hoger onderwijs. Ter vergelijking: 6% van de havisten en 3% van de vwo-ers valt definitief uit na het eerste jaar. Onduidelijk is waarom mbo-studenten zo veel vaker uitvallen dan studenten met een andere vooropleiding. Mbo- en hbo-instellingen hebben de afgelopen jaren niettemin uiteenlopende initiatieven ontplooid om voortijdige uitval van mbo-studenten tegen te gaan. Hoe effectief deze interventies zijn is onbekend. Gezien de persoonlijke en maatschappelijke lasten die met uitval gemoeid zijn, is het van belang om inzicht te krijgen in oorzaken van uitval en succesvolle interventies. Dit onderzoek richt zich op beantwoording van de volgende vragen: waarom vallen mbo-studenten uit in het eerste jaar van het hbo, welke interventies bestaan er om dit te voorkomen, hoe werken die interventies en waar zijn ze inzetbaar? Ter beantwoording van deze vragen sluit het onderzoek direct aan bij initiatieven die reeds in de praktijk zijn ontwikkeld en opgezet. Elf mbo- en hbo-instellingen die verschillende (keten)interventies hebben lopen hebben zich aan het onderzoek gecommitteerd. Het onderzoek kent een mixed-methods design waarin kwalitatief en kwantitatief onderzoek zijn geïntegreerd. De resultaten stellen onderwijsinstellingen binnen én buiten het consortium in staat om uitval van mbo-studenten in het eerste jaar van het hbo effectief tegen te gaan.