Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut laoreet lacinia convallis. Aliquam erat volutpat. In hac habitasse platea dictumst. Aenean varius, felis nec posuere pulvinar, erat ex dignissim velit, ut convallis eros lectus quis ligula. Cras non est enim. Praesent vel accumsan turpis. Interdum et malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Nunc dapibus sem eu erat dapibus, in hendrerit elit blandit. Donec ullamcorper quam iaculis felis imperdiet, vitae consequat magna dapibus.

NWA – KNOWLEDGE DEVELOPMENT ECOLOGICAL EFFECTS OF OFFSHORE WIND FARMS - EXPRESSION OF INTEREST FOR SANDPIT PARTICIPATION - EXPRESSION OF INTEREST FOR SANDPIT PARTICIPATION - EXPRESSION OF INTEREST FOR SANDPIT PARTICIPATION - EXPRESSION OF INTEREST FOR SANDPIT PARTICIPATION - EXPRESSION OF INTEREST FOR SANDPIT PARTICIPATION - EXPRESSION OF INTEREST FOR SANDPIT PARTICIPATION

Composition, distribution and intensity of natural and anthropogenic sounds in the Dutch part of the North Sea Underwater sound is a by-product of human activities at sea like shipping and offshore construction, adding to the natural background from wind, precipitation, lightning and animals. Underwater sound, in the form of sonar and seismic surveys, is also used as a tool to aid underwater navigation, detection and exploration. Offshore activities in the North Sea are expected to increase due to projects as Maasvlakte 2 (Rotterdam harbour land reclamation) and large scale wind energy exploitation (Dutch governments target is 6000 MW offshore wind energy capacity by 2020). We will characterise the sources of sound and model the acoustic propagation in shallow water. The amount of sound will be quantified in the form of underwater noise maps, created using underwater sound prediction models, which will be validated with measurements at specific locations. Samenstelling, distributie en intensiteit van natuurlijk en antropogeen geluid in het Nederlandse gedeelte van de Noordzee Onderwatergeluid wordt geproduceerd door activiteiten op zee zoals scheepvaart en bouwwerkzaamheden. Deze menselijke bronnen voegen geluid toe aan de door wind, regen, onweer en dieren geproduceerde achtergrondniveaus. Geluid in de vorm van sonar en seismisch onderzoek wordt ook gebruikt als gereedschap voor o.a. navigatie, detectie en exploratie onderwater. Offshore-activiteiten in de Noordzee zullen toenemen vanwege projecten als Maasvlakte 2 (landreclamatie Rotterdamse havens) en grootschalig gebruik van windenergie (doel Nederlandse overheid is 6000 MW capaciteit offshore windenergie in 2020). Wij zullen de geluidsbronnen karakteriseren en onderwatergeluidskaarten maken met gebruik van akoestische propagatiemodellen. Deze modellen zullen op diverse meetlokaties gevalideerd worden.

Rays and sharks (RS) are important apex predators that use electromagnetic fields (EMF) to locate prey and orient themselves. There are clear indications that the EMF around power cables of offshore structures influence the behavior of RS. Although offshore wind farms offer opportunities for RS refuge in the absence of bottom trawling fisheries, EMF around the power cables could negate this. This project aims to investigate the effects of EMF on RS using non-invasive techniques and how effects can be mitigated if need be. Project is conducted by Wageningen University/Marine Research, Naturalis, TenneT, Witteveen+Bos, WoZep and the North Sea Foundation.

Samenvatting Menselijke activiteiten op zee (scheepvaart, heiwerkzaamheden, etc.) veroorzaken niet-natuurlijke onderwatergeluiden welke schadelijke gevolgen hebben voor de fitness van mariene organismen op individueel en populatie niveau, door bijvoorbeeld gehoorschade, stress en veranderingen in het verspreidingspatroon. Om de impact van menselijk onderwatergeluid in de Noordzee te kunnen inschatten is kennis nodig ten aanzien van i) de typen, intensiteit en verspreiding van aanwezige geluidsbronnen, ii) de effecten van de geluidsbronnen op de gezondheid en het gedrag van individuele dieren, en iii) de relatie tussen de verspreiding van de populaties en de geluidsbronnen. Het project zal deze aspecten benaderen middels twee PhD-projecten, waarvan één zich richt op het modelleren van de ruimtelijke verspreiding van verschillende typen onderwatergeluid, en het ander middels experimenten de dosis-effect relaties zal bepalen tussen onderwatergeluid en het gedrag van verschillende vissoorten in verschillende levensstadia, en een Postdoc-project waarin de relatie zal worden gelegd tussen menselijk onderwatergeluid en de ruimtelijke verspreiding van zeezoogdieren. Summary Human activities at sea (shipping, piling, etc.) cause unnatural underwater sounds that have harmful consequences for the individual fitness and population health of marine life, through e.g. hearing loss, stress, or distribution changes. Critical for assessing anthropogenic noise impact in the North Sea is knowledge of i) noise types, intensities and distribution in the area, ii) the effect of exposure to natural and man-made noises on the behaviour of individual marine animals, and iii) the relationship between the distribution of animals and noise on a wide spatial scale. The project will address these aspects through two PhD projects, one assessing and modelling underwater noise of various types on a wide geographic scale, and the other assessing experimentally the dose-response relationships for different types of anthropogenic noise on health and behaviour of various species of fish at various life-stages, and a Post-doc project relating the data on marine mammal distribution and habitat use to the distribution of anthropogenic noise.