De NWA route Circulaire Economie en Grondstoffen efficiëntie (CE) beoogt versterking van het onderzoek over de gehele kenniskolom in samenspraak met maatschappelijke partners als burgers, bedrijven en overheden. Samen met deze partijen worden initiatieven ontwikkeld in workshops en symposia. De gehele kenniskolom en multidisciplinair onderzoek op basis van Key Enabling Technologies and Key Enabling Methodologies worden daarbij geadresseerd. Indien goedgekeurd zal het groeifondsvoorstel Duurzame MaterialenNl een belangrijke drager zijn voor deze activiteiten gezien de belangrijke rol die circulariteit daarin heeft.

Een circulaire economie (CE) leidt tot sluiting van materiaalkringlopen door gebruik van zoveel mogelijk duurzame en hernieuwbare grondstoffen en hergebruik van zoveel mogelijk producten en grondstoffen. Hiermee wordt maximaal ingezet op het voorkomen van reststromen die niet terug te voeren zijn in kringlopen en waarvoor storten of verbranding uiteindelijk de enige restopties zijn. De ontwikkeling van de circulaire economie vereist een volledige systemische benadering, ook voor onderzoek en ontwikkeling voor de noodzakelijke innovaties in technologie, organisaties, maatschappij, financieringsmethoden en beleid. Het is essentieel begrip te hebben van de totale ecologische footprint in de meervoudige te doorlopen waardeketens van (terug)winning van materialen en grondstoffen, verwerking tot producten en gebruik, inclusief zaken als logistiek etc. Het voorstel Versterking NWA route Circulaire Economie en Grondstoffenefficiëntie 2024-2025 bevat activiteiten als bijeenkomsten, workshops en inspiratiesessies die het onderzoeksveld verder organiseren en versterken om gezamenlijk op te treden in landelijke initiatieven zoals Groeifonds, Missie (NWO-KIC), grondstoffentransitie en NWA calls. Hierbij gaan we uit van de brede agenda van de route CE en nemen we zowel Key Enabling Technologies als Key Enabling Methodologies mee. Hiervoor kan ook goed gebruik gemaakt worden van het landelijke netwerk van CE lectoren en het netwerk van Dutch Academic Network Circular Economy (DAN-CE). In de uitwerking van dit voorstel wordt waar mogelijk nauw samengewerkt met andere NWA routes.

Een belangrijke uitdaging voor de route CEGE is om in samenspraak met het Rijksbrede programma Circulaire Economie, de topsectoren en de aanstaande missies vernieuwende inzichten te formuleren die bijdragen aan de doelen in de genoemde nationale activiteiten. M.a.w.: hoe kunnen de (middel)lange termijn kennisvragen van NWA circulaire economie en grondstoffenefficiency beter worden gekoppeld aan de korte/middellange term innovatievragen die in de KIA CE zijn verwoord en vice-versa ? In dit voorstel zal dit gebeuren door gestructureerd meer gedetailleerde analyses van behoeften per sector (transitieagenda) te maken en die te vertalen in routekaarten. De TransitieAgenda Maakindustrie wordt hiervoor als pilot gekozen, in 2020 zullen ook andere routes dan aan de orde komen.

Het versterken van de Circulaire Economie in Nederland behoeft aandacht voor de realisatie van een aantal doelen zoals recentelijk ook door zowel SER (Verkenning Evenwichtig sturen op de grondstoffentransitie en de energietransitie voor brede welvaart) als PBL vastgesteld (Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER)). Hiervoor is op een aantal terreinen veel meer kennis nodig om ketens kostenefficiënt te kunnen sluiten en transformeren. De hiervoor benodigde (kennis)investeringen zijn fors, zoals ook aangegeven vanuit de Green Deal in Europa. De grote bijdrage die een CE kan leveren aan het economisch verdienvermogen van Nederland en de noodzaak voor sterke reductie van de broeikasgasemissies naast natuurlijk reductie van het materiaalverbruik, zijn inmiddels voldoende onderkend. Het voorstel Versterking NWA route CE 2023 bevat activiteiten als bijeenkomsten, workshops en inspiratiesessies die het onderzoeksveld verder organiseren en versterken om gezamenlijk op te treden in landelijke initiatieven zoals Groeifonds, Missie (NWO-KIC) en NWA calls. Hierbij gaan we uit van de brede agenda van de route CE en nemen we zowel Key Enabling Technologies als Key Enabling Methodologies mee.

-